top of page

Paula von Fürstenberg (1863-1914) - pierwsza żona Hansa Karla Gottharda Schaffgotscha

Paula von Fürstenberg Gräfin Schaffgotsch.jpeg

Paula Freiin (baronowa) von Fürstenberg - prababka żyjącego dzisiaj, najstarszego pokolenia Schaffgotschów

20 września 1863 roku w Stammheim am Rhein (dzisiaj dzielnica Köln/Kolonii) urodziła się Paula von Fürstenberg. Jej matką była hrabina Eugenie von Auersperg (1838-1925) a ojcem Gisbert-Egon Graf von Fürstenberg-Stammheim (1836-1908).

SCHLOSS STAMMHEIM był rodzinnym majątkiem Fürstenbergów od roku 1818. Pałac nie przetrwał do dnia dzisiejszego. Został zniszczony podczas bombardowań Kolonii w roku 1944. Do dziś przetrwał jedynie park otaczający dawniej pałac i brama wjazdowa do parku, którą strzegą dwa kamienne lwy. W roku 1952 park przejęła Firma Bayer AG, odrestaurowała go i w miejscu gdzie stał dawniej pałac, zbudowała dom spokojnej starości pod nazwą "Ulrich Haberland House"  w który wkomponowano portal rezydencji. Kiedy obiekt przejęło miasto Köln (Kolonia), był on wykorzystywany jako akademik w latach 1983-2001. Od roku 2002 kompleks stoi pusty, a park pałacowy jest wykorzystywany do corocznych wystaw sztuki.

Ale wracając do Pauli ... kiedy miała 26 lat, wyszła za mąż za starszego o 4 lata Hansa Karla Gottharda Schaffgotscha. Swojego przyszłego męża poznała podobno na jednym z bali w miejscowości Bonn, oddalonej od Schloss Stammheim zaledwie o plus minus 30km.  Hans Karl Gotthard studiował w tym czasie prawo na renomowanym wówczas uniwersytecie w Bonn.

Ich ślub odbył się 26 lutego 1889 roku w rodzinnym majątku panny młodej. Po ślubie zamieszkali w kupionym rok wcześniej przez Joannę Schaffgotsch pałacu w Sulisławiu (Schloss Zülzhoff), gdzie spędzili wspólnie 20 lat.

Hans Karl Gotthard, syn Joanny i Hansa Ulricha Schaffgotschów z Kopic, "wylądował" w Sulisławiu bo przez lata zdarł nerwy ojca i potwornie nadwyrężył jego cierpliwość. Lubił towarzystwo, huczne bale i zabawy, alkohol i piękne kobiety. Interesy przynoszące zyski, mówiąc delikatnie, nie były jego mocną stroną. Pewnie próbował dorównać swoim rodzicom, jednak czego się nie chwycił, kończyło się dużymi stratami. 

To zadecydowało poniekąd o jego dalszych losach. Pewnego razu narobił takich długów (zakończonych wypisaniem mnóstwa zobowiązujących do spłaty weksli), a co za tym idzie przynosząc Schaffgotschom z Kopic wstyd co niemiara, że skończyła się ostatecznie cierpliwość ojca.

Hans Ulrich zacisnął zęby, wykupił (za odkładane przez lata pieniądze na spłacenie córek w chwili dziedziczenia majątku przez pierworodnego syna) wystawione weksle, uregulował ogromne długi syna. Podobno tym razem o mało szlag go nie trafił.

Trwający pomiędzy nimi wieloletni konflikt zaostrzył się do tego stopnia, że Hans Ulrich (mówiąc po naszemu) wywalił niepokornego syna z pałacu i z Kopic. Dodatkową karą było "odstawienie" go od jakichkolwiek interesów czy zarządzania majątkiem Schaffgotschów. Hans Gotthard nie miał już wpływu na jakiekolwiek decyzje i skończył się jego nieograniczony dostępu do rodzinnych pieniędzy. Każdego miesiąca otrzymywał jedynie określoną sumę, którą był zmuszony rozsądnie dysponować.

Małżeństwo Pauli z Hansem Karlem Gotthardem zaowocowało trójką dzieci (2 synów i córka). Pierwszym synem był Hans Ulrich Gotthard Mansaria Eugen Joachim (późniejszy mąż hrabiny Sophie Henckel von Donnersmarck, ostatniej "Pani na Kopicach"), urodzony 9 grudnia 1889 roku w Sulisławiu. Drugim dzieckiem była córka Hedwig (Dedy) Maria Franziska Johanna Schaffgotsch, urodzona 23 czerwca 1891 roku również w Sulisławiu. 12 października 1893 roku na świat przyszedł syn Franz Egon.

Ich małżeństwo trwało wprawdzie oficjalnie 25 lat, ale nie było łatwe i zgodne i dlatego rozpadło się już wcześniej. Hans Karl Gotthard miał wprawdzie trudny charakter i nawet będąc w związku małżeńskim, nie pozbył się wielu "nałogów młodzieńczych lat", jednak decydującym powodem rozpadu ich małżeństwa był (zakończony podobno wielkim skandalem) romans Pauli z hrabią Hatzfeldt, ówczesnym "schlesischer Regierungspräsident" (prezydentem rządu śląskiego). Po skandalu drogi obu małżonków definitywnie się rozeszły. Oficjalnie się nie rozwiedli, ale ostatnie lata swego życia spędzili w separacji. 

Hans Karl Gotthardt po sprzedaży pałacu w Sulisławiu (w roku 1908) zamieszkał z nastoletnimi już dziećmi w PAŁAC w Kopicach, a Paula przeniosła się do Drezna, gdzie mieszkała aż do śmierci. Zmarła 23 listopada 1914 roku w Dreźnie mając zaledwie 51 lat. Niestety nie znam przyczyny jej śmierci. Pochowana została (jako pierwsza) w parkowej kaplicy grobowej w Kopicach. Brak męskich potomków w jej rodzinie spowodował, że wygasła  linia rodu von Fürstenberg-Stammheim. 

▷Jeśli korzystasz z /lub udostępniasz mozolnie zebrane i opublikowane przeze mnie tutaj informacje, uszanuj proszę moją pracę/mój czas i podaj źródło, czyli linka/adres mojej strony. Będę Ci za to bardzo wdzięczny :) 

© kopice.org 

25.04.2022 (Ostatnia aktualizacja 29 października 2023)

Fotografię archiwalną portretu Pauli pokolorował Jacek Kucharczyk © Koloryzacja starych fotografii

bottom of page